Agackakanlar
Agackakanlarin gagalari ve kafatasi kemiklerinin cok sert darbelere karsi koyabilme kabiliyetine sahip olduklari arastirmalar neticesinde ortaya cikarilmistir. Asrimizdaki suspansiyon teknolojisinin cok ustunde bir sok absorbe edici (darbe emici) sisteme sahip olarak yaratildiklari anlasilmistir.
Boksorlerin bir cogu yilda yaklasik olarak bes saat suren musabakalarinda baslarindan ancak ciddi bir kac darbe almalarina ragmen, genc yaslarinda emekliye ayrilmaya mecbur kalmaktadirlar. Oysa, hayati boyunca beyni binlerce darbeye maruz kalan agackakanlarin hali dogrusu dusunmeye deger..
Bir agackakan, yuvasinin deligini kazmak icin, gunde 5-6 saat bikip usanmadan gagasiyla oymacilik yapar durur. Ciftlesme mevsimi boyunca bildigi tek sarkiyi soylemek icin agac govdelerinde 500'e yakin delik acmasini ve muntazam bir sekilde bunlari yontarak kendine yuva yapisini hic hayalinizden gecirdiniz mi?..
Birkac kus ureme zamaninda sarki soylemesine ragmen, agackakan, digerlerinden degisik olarak ayrica kuru agac dallarina ve govdelerine gagasiyla vurarak, ormanda yankilanan bir davul sesiyle sarkisina eslik eder. Ureme zamaninda bir agackakani agac govdelerine yuva oyarken seyretme imkanini elde edenler, onun fevkalade darbe hizini anlayabilirler.
Avrupa ve Asyada yasayan buyuk benekli agackakan, agaclarda oyma isini yaparken saniyede 8-10 darbe indirir. Daha kucuk agackakan turleri ise, cok daha suratli darbeler indirebilirler. Bu kusun bilhassa beyninin, bugune kadar ciddi bir hasar gormeden nasil olup da hayatini idame ettirdigi "ornitholog"larin (kus alimleri) alakasini ceken bir mevzudur.
Agackakanlar umumiyetle agac kabuklari altindaki bocek ve larvalari yiyerek beslenirler. Tabiat kitabinin bu usta marangozlari, agaclarin sert olan govdelerini yontarak 10 kadar yuva odasi yaparlar. Agackakan'in bu maharetinin sirlarini anlayabilmek icin, gaga ve bas anatomisindeki essiz san'at ve muhendislik harikasina dikkat etmek gerekir.
Yol insaatlarinda, hava basinciyla isleyen beton kirma marinasi buyuk bir gurultuyle calismaktayken, onu tutan isci ellerini koydugu yere basini koyup birkac saniyeden fazla tutabilirse, bu tib otoritelerini hayrete sevk edecek mahiyette bir hadisedir. Beton kirma iscileri, makina ile beyni arasinda tampon olarak kollarini kullanir. Ayni sekilde, bir arabanin bozuk yollarindaki sarsintilari emerek yumusatan uygun bir suspansiyon sistemi yoksa kisa zamanda butun aksami gevseyerek parcalanabilir.
Ilim adamlari agackakanin basinin ve gagasinin anatomik yapisindan bircok ilerlemelere yon verebilecek bilgiyi elde edebilmislerdir. Kuslarin cogunda kafatasi kemikleri birlesmis ve yekpare olarak birbirine kaynasmis olup, gagalari da alt cenenin hareketiyle acilip kapanir. Agackakanlar ise, yaptiklari ise uygun olarak, gagalari ile kafatasi arasinda sungerimsi dokudan mutesekkil bir sok absorbe edici sisteme sahip olarak yaratilmislardir. Bu elastik doku arabalardaki suspansiyonlardan cok daha mukemmeldir. Zira, bu sungerimsi doku, cok kisa bir zaman araliginda cok sayidaki vuruslara karsi koyabilecek yapidadir.
Kus, kuru dal uzerinde sarki soylerken, bu doku her vurusun darbe gucunu emer. Boylece darbeler zararsiz hale getirilerek, saniyede 10 veya daha fazla olan karsi darbelere, kafatasinin esine ender rastlanir bir duzen almasi temin edilir. Kus yuvasini yapmak icin agaclari oymaya basladigi andan itibaren, beynin gagadan geriye dogru hareketi saglanir. Boylece beyine gelen cok kuvvetli sok dalgasi bir saniye icinde emilerek tesirsiz hale getirilir.
Beton Uzerine Siddetle Vuran Bas
Agaclik arazilere ve bahcelere tahtadan, hususi yapilmis kus yuvalarinin kurulmasi dunyanin bircok yerlerinde yuva sikintisi ceken kuslarin mesken eksikligini hafifletmistir. Fakat Buyuk Benekli Agackakanlar da, bu kutulari hemen kolaylikla kendi tarzlarinda oyarlar ve yuva icindeki bedava yumurtalari ve diger kucuk kuslari yemekten kacinmazlar. Agackakanlarin bu tahribatini onlemek ve sun'î yuvalardaki kucuk kuslari korumak icin, Tabiati Koruma Vakiflari betondan yuva yapmayi tecrube ettiler. Ancak, bu konulari beton kutular dahi bu inatci kuslari yildiramadi. Kendisine mahsus gizli darbe yutucu silahla mucehhez Agackakanlar "Agackakana direncli" kutular denilen bu yuvalarinda giris kismini yontarak iceri girmeyi basarmislardir. Sonunda "ornitholog"lar bu probleme tek care olarak yuvanin giris kisminin etrafina kaucuk parcasi koymak oldugunu buldular. Bu kaucuk, Agackakanin beynini muhafaza icin darbeleri emen sungerimsi kikirdakla ayni tarzda. kusun gagasinin darbelerini emer ve beton yuvalarin agzini parcalanmaktan korur.
Maalesef, genis ormanlik arazilerin kesilmesi, ayrica kuru odunlarin da Orman Idaresi tarafindan yok edilmesi. Agackakan yuvalari icin uygun yumusak odunlarin veya yasli olu agaclarin yok olmasina sebeb oldu. Bunun cezasini da yine ormanlar cekti. Agackakanlarin besinlerini umumiyetle agac kabuklari altindaki bocek ve larvalar teskil ettigi icin, bu kuslar, kucuk bocek ve hayvanlarin kontrolunde cok onemli rol oynar. (USA)'da Ohio eyalet universitesinde zoologlardan olusmus bir arastirma ekibi, agackakanlarin yuva bulamadiklari icin ormanlari terk ettiklerini ve bunun neticesi olarak da butun ormanlarin zararli boceklerle sarildigini ve buyuk bocek tahribatinin onune gecilemedigini fark ettiler. Bundan dolayi, bu kuslari ormana geri getirebilmek icin plastik agaclarla kandirmayi tecrube ettiler. Yumusak sungerimsi plastikten yapilan bu sahte agaclarla hazirlanan plan, maalesef basarisizlikla neticelendi. Agackakanlar bu sahte agaclarda bazi genis oyuklar acmalarina ragmen yuva yapmadilar ve yumurta birakmadilar. Muhtemelen bu kuslar, sun'i agaclar uzerinde ureme mevsimine has olan sarkilarini soylemeye gayret ettiklerinde, bu plastikler kuru odun gibi sesi cinlattiramadigindan, kuslar eslerini yanlarina cekemiyordu. Ohio'lu arastiricilar, simdi de, bu plastik agaclarin uzerini kontrplak gibi yanki yapan bir malzeme ile kaplayarak Agackakanlari ormana geri dondurme ve bocek tahribatini onleme umidiyle calismaktadirlar.
Modern teknoloji Agackakanlarin hayrete dusurucu yaratilislarini ve darbe vurucu hayat sekillerini taklid etmelerine ragmen, bu kuslarin kikirdaga benzeyen sok emici dokularini iyice arastirmalari daha bircok sirlari ortaya cikarabilir. En azindan, basincli hava makinasi operatorunun hayatini cok daha rahatlatabilir.
Agackakanlar, gerek biyoteknik yonden gerek ekolojik denge yonunden insani dusunduren ve kâinat kitabinin sayfalari arasindaki mânâlarin alâka ve tenasubu acisindan, cok derin ilâhi sirlara ulastiracak bir mevzu olarak karsimizda tablolasmaktadir.
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Namaz kılmayı öğrenmek için doğru yere geldiniz... Tüm namaz gönüllüleriyle www.namazzamani.net 'te buluşalım. Her zaman fikrinize ve desteğinize ihtiyacımız var... Bu sitedeki mailler: http://namazzamani-grubu.blogspot.com adresinde yayınlanır...
Bu mesajı Google Grupları "Namaz Zamanı" gruba üye olduğunuz için aldınız.
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/namazzamani?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin.
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder