Allah'i tanimak isteyen cocuklara verilecek cevaplar
Aileler, cocuklarin "Allah nerede? O'nu niye goremiyoruz?" gibi sorularini cevaplamakta yetersiz kaliyor. Yardim isteyenlere dini cocuk yayinlari oneriliyor...
"Allah'i goremeyiz cunku O kendisini yarattigi varliklarda gosterir." Anne-babalar cocuklarina hayata dair somut kavramlari bile anlatmakta zorlanirken, Allah'i anlatmak, o kucuk kafalarda ulûhiyet tasavvurunu olusturmakta ne kadar basarili olabilirler? Cocuklara Allah'in varligini, birligini ve engin sefkatini anlatmak icin uretilmis kitap, film ve diger egitim malzemesini nasil kullanacaklarini biliyorlar mi? Bu soruya verilecek umit verici cevaplar oldugu gibi, tamamen kafasi karisik anne-babalarin oldugu da bir gercek.
CIKOLATA ICIN SUKUR
Dort yasindaki Taha Dayi'ya anne-babasi daha yedi aylikken kitap okumaya baslamis. Kucuk Taha 1,5 yasinda kitap resimlerine bakarak dua etmeyi ogrenmis. Simdilerde anaokuluna giden Taha, ezan sesini duyar duymaz birlikte namaz kilacagi birilerini ariyor. "Allah'a en cok ne icin sukrediyorsun?" diye sordugumuzda ellerini acip duasini dillendiriyor: "Allah'im, bana yedirdigin tum cikolatalar icin tesekkur ederim. Bana cikolata alabilmesi icin babama yardim et."
En erken donemden beri kendisine gosterilen itinanin karsiligini fazlasiyla vermis Taha. Aile fertleri onun insan sevgisini ve Allah'a olan guvenini hayranlikla anlatiyor. Kapiya gelip yardim isteyenlere en sevdigi kiyafetlerini getirip verecek kadar, televizyondaki siddet yuklu cizgi filmleri 'beni cok uzuyorlar' diyerek izlemeyecek kadar hassas bir kisilik gelistirmis.
Istanbul Gungoren'de yasayan Rahime Kahraman'in Ali Burak (5) ve Aysenur (9) isminde iki yegeni var. Ali Burak yasinin geregi cok soru soruyor. Bir yil once Allah'in nerede oldugunu sormaya baslamis. Bugun 'Allah yaptiklari ile her yerde teyze' derken sesini 'bunu nasil anlamazsiniz?' tonuna burunduruyor. Aile buyuklerinin verdigi akilci egitim, Ali Burak'in Allah inanci kadar Peygamber sevgisini de pekistirmis. Peygamber Efendimiz'in (sallallâhu aleyhi ve sellem) cocuklara duydugu sevgiyi, onlara gosterdigi ozeni anlatan bir oykuyu annesinden dinleyen Kucuk Ali, Peygamber Efendimiz'in (sallallâhu aleyhi ve sellem) hayatina merak salmis. Tanidikca sevgisi daha da artmis. Simdi Ali Burak'in en buyuk istedigi, Medine'ye gidip cocuklari cok seven Sevgili Peygamber'ini ziyaret etmek.
Bu cocuklar hepimizin yasadigi kultur ortaminda buyudu. Taha ve Ali Burak'in etrafinizda gordugunuz cocuklardan hicbir ustunlugu yok. Onlar kendilerine verilen egitim ve beslendikleri kaynaklar sayesinde cocuk yasta namaz kilmak istiyor ya da hacca gitmek icin para biriktirmeye koyuluyor. Bu egitim yasadiklari kâinatin farkina varmalarini saglamis ve tertemiz gonullerini Allah ve Peygamber sevgisiyle doldurmus.
'COCUK PEYGAMBERINI ANLARSA DININI DE ANLAR'
Uzmanlar cocugun din egitimine kendi hayatiyla kolaylikla butunlestirebilecegi Peygamber Efendimiz (sallallâhu aleyhi ve sellem) ve O'nun cocuklara gosterdigi sevgi ve alakanin anlatilmasiyla baslanmasinin dogru olacagi kanaatinde. Amsterdam Universitesi Ogretim Uyesi Prof. Dr. Fatih Okumus, Peygamber'i anlayan cocugun dini anlayacagini, O'nu taniyanin Kitap'i da, Allah'i da dogru taniyacagini soyluyor. Fatih Okumus bu dusunceden hareketle 12-14 yas cocuklarina Peygamber Efendimiz'in (sallallâhu aleyhi ve sellem) hayati uzerinden Allah inancini anlatan bir kitap hazirlamis.
Okumus, cocuklarin dinî inanclari cevrede gordukleri dag, deniz gibi bir 'sabite' olarak algiladiklarini belirtiyor, her turlu din egitiminin ve yayinciligin bu durumu dikkate almasi gerektigini vurguluyor. Prof. Dr. Ibrahim Canan da din egitiminin cocugun gordugu, bildigi nesneler uzerinden Allah'i anlatmakla baslamasi gerektigini dusunuyor. Ona gore cocugun his dunyasina hitap eden ciceklerin, kuslarin guzellikleri nazara verilmeli ve 'ne kadar guzel yaratilmis, hic bunlar ustasiz olur mu?' gibi sorularla cocugun Yaratici tasavvuru gelistirilmeli.
Cocuk-Allah-Iman eksenli calismalariyla aile bilinclendirme seminerleri veren Psikiyatr Dr. Mustafa Ulusoy da cocugun kainat algilamasi ile Yaratici tasavvurunun birlikte gelistigini dusunuyor. Bu anlamda cocugun din egitimi ile cevreyi gozlemleme egitiminin birbirinden ayrilamayacagini soyleyen Ulusoy, "Kâinati cocugun icine yerlestirmeden Yaratici'nin yerlesmesi zor oldugu gibi, Yaratici'siz kâinatin cocugun icine yerlesmesi de sorunludur" diyor. Ulusoy'a gore cocuk Allah'i tanimak, O'nun varligini hissetmek icin kâinati kesfetmeli. Bunu da tum duyu organlarini kullanarak yapabilir. Fakat modern dunyanin cocuklari nesnelerle teget iliski kuruyor. Yani bir cilegi yerken sadece tat alma duyusunu kullaniyor. Oysa bes duyu organini kullanarak cilegi tanimaya calissa ya da anne-baba evladina tum duyularini kullanmayi ogretse cilegin ardindaki Yaraticiyi merak edip tanimak isteyecek.
COCUKLARIN DA INANMAYA IHTIYACI VAR
Hazreti Peygamber'in cocuga guzel bir isim verilmesi yonundeki tavsiyesini bir egitim metodu olarak goren hadis âlimleri cocugun din egitiminin daha ona isim verirken basladigi gorusundeler. Buna karsilik modern donemde anne-baba cocuga ilk dinî bilgileri vermek icin okuma yazmayi ogrenmesini dahi bekleyebiliyor. Oysa Marmara Universitesi Ilahiyat Fakultesi Ogretim Uyesi ve 'Din egitimi ve ogretimi' kitabinin yazari Prof. Dr. Halis Ayhan, dinî bilgilerin 3-4 yasindan itibaren verilebilecegini, bu yas cocuklarinin her seyi yaratan, duzene koyup idare eden Allah tasavvurunu rahatlikla anlayabilecegini ifade ediyor. Bu erken yaslarda cocuk hem kendisine anlatilan her seye inanmaya hazir, hem de buyuklerini taklit etmeye meyilli oluyor. Semerkant Cocuk Yayinlari Editoru ve 'Bil Bakalim Serisi' ve 'Hikayeli Elif Ba'nin yazari Sevde Sevan Usak cocuktaki 'sevileni taklit etme' psikolojisinin isletilmesi gerektigini savunuyor. Bu yas grubuna hitap eden Mavi Ucurtma Yayinlari'ndan cikan 'Bil bakalim serisi' de Allah'in varligini ve sefkatini kullari icin yarattigi nimetleri tanitmak suretiyle anlatmayi denemis.
Dr. Mustafa Ulusoy da 'Bir Allah var. Her seyi O yaratti' gibi bir ifadenin cocugun ruh dunyasina hitap etmeyecegini belirtiyor. Ulusoy 'Rabbimiz agaclari ne guzel yaratmis; demek ki O cok guzel', 'Icimize kediye sut verme istegi koyuyor; ne kadar sefkatli' gibi ifadelerde kâinat ile Allah inanci arasindaki baglantinin kurulmasi ve cocugun yaratici tasavvurunun gelistirilmesi gerektigini soyluyor. Nitekim Timas'tan cikan 'Dinimi Ogreniyorum Serisi'ndeki 'Allah'in guzel isimlerini biliyorum...' kitabinda Cigdem isimli cocuk kahramana anne-babasi tabiatta gordugu her ayrintiya hikmet gozuyle bakmasini, tum duyu organlarini kullanarak kâinati nasil okumasi gerektigini ogretirken yaratilmisla yaratan arasindaki baglantinin kurulmasi mantigi isleniyor. 'Cikolatadan Evler Olsa' adli bir dua kitabi da 3-7 yas grubundaki bir cocugun gunluk hayatinda yasayabilecegi olaylar uzerinden Allah'i anlatmaya calismis. Kitap ornegin yuvaya ilk gittigi gun yasayacagi seylerden korkan bir kiz cocugunun Allah'a siginisini ve yakarisini dillendirerek cocuklarda Allah sevgisini olusturma yolunu benimsemis.
Anafen Sevgi Cicegi Anaokulu Ogretmeni Gulcin Esensahan cocuklarin Allah'i dusunebilmek icin kendi hayatlarina dâhil etmeye calistiklarini ve sorularinin da bu cercevede oldugunu anlatiyor. En cok sorulan sorular ise "Allah yemek yiyor mu? Allah'in ailesi var mi? O'nu kim dunyaya getirdi?" Cocuklar icin guc unsurunun belirleyici oldugunu soyleyen Gulcin Hanim, bu sebeple olsa gerek cocuklarin guclu olduguna inandiklari her seyi Allah'a benzetebileceklerinden bahsediyor. Mustafa Ulusoy'a gore cocuklarin Allah'in maddi varligi hakkindaki sorularinda israrci olmasinin nedeni, ebeveynin yetersiz cevaplari. Cocuklar bir defa ikna edildiler mi bu konuyu sorgulamaya devam etmiyor. Fatih Okumus da cocuklarin bu konudaki ilk sorularinin cevapsiz birakilmasi veya yanlis cevap verilmesinin cocugu surekli sorgulamaya itecegini, bu sebeple anne babanin asgari olcude de olsa Islam din ve ilmihalini bilmesi gerektigini ifade ediyor.
AILE KITAP SECIMINDE NELERE DIKKAT ETMELI?
Cocuklarin Allah hakkindaki sorularini cevaplarken anne babanin bir numarali yardimcisi suphesiz dinî yayinlar. Turkiye'de Mustu, Gonca, Timas, Nesil ve Hayat Yayinlari basta olmak uzere onlarca yayinevi cocuklara din egitimi veren kitaplar hazirliyor. Bu kurumlarin yayin yelpazesi peygamber hikâyelerinden dua kitaplarina, ahlâkî degerleri on plana cikaran masallardan, yeryuzunde ve gokyuzunde yasayan canlilar ve yasam hikmetlerini anlatan kitaplara kadar yayiliyor. Modern dunyanin kusattigi, kafasi karisik cocuga Allah ve Peygamber sevgisini asilamak amaciyla hazirlanan bu yayinlarin en buyuk eksikligi bilincli tuketici. Anne babanin her kitabi her yas cocugu icin kullanmamasi gerektigi gibi, dinî icerik iddiasiyla cikmis her yayin da muspet sonuc vermiyor. Piyasada Peygamber Efendimiz'i (sallallâhu aleyhi ve sellem) sahabeleri ayrintili olarak resmeden yayinevlerinin dahi varligi dusunulunce anne babanin bilinc duzeyi daha bir onem kazaniyor.
Turkiye'de en fazla cocuk kitabi cikaran Mustu Yayinlari piyasadaki bazi kitaplarin ilahiyatci kontrolunden dahi gecmediginden sikâyetci. Bastigi her calismayi din, psikoloji ve bilim acisindan inceleten Mustu Yayinlari'nin Cocuk Yayinlari Editoru Yazar Osman Kaplan hedef kitleleri olan cocuklarin bu yaslarda 'reddetme' degil, 'sartsiz kabul etme' doneminde olduklarindan gerek icerikte, gerekse resimlemede hassas olunmasi gerektigini soyluyor.
Kaplan, anne babanin kitaplarin hitap ettigi yas araliklarina da dikkat etmesi gerektigini hatirlatiyor. Ilkokul 1-2'nci siniflar icin cikarilan kitaplarin 5-6 yasindaki cocuklara okunmasinin yarar degil, zarar getirecegini soyleyen Kaplan'a gore bazi cocuklar sirf bu yanlis kitap seciminden dolayi dinden soguyabiliyor. Timas'in Cocuk Yayinlari Editoru Sebnem Kanoglu kitap seciminde sadece itikadî incelemenin veya yas grubu seciminin degil ayni zamanda cocugun ilgisinin de belirleyici olmasi gerektigi kanaatinde. Cocuklarin cok koyu ve cok acik renkleri begenmedigini soyleyen Kanoglu, cizgi kahramanlarin cehrelerinde sevimlilik ve cocugun sevip butunlesebilecegi bir cana yakinlik olmasi gerektigini hatirlatiyor. 3-4 yas icin resim agirlikli kitaplarin tercih edilmesi gerektigini soyleyen Kanoglu, birbirine zarar veren kahramanlarin da cocugun hayal dunyasini olumsuz yonde etkileyebilecegini soyluyor. 'Ha ha hapsurunca uc havuc', 'Bil Bakalim Serisi'ndeki kitaplari resimleyen Hilal Simsek ise ebeveyne kitap alirken su tavsiyelerde bulunuyor: "Ana renkleri canli, hikâye kahramanlari yuvarlak ve sevimli hatlarla cizilmis, mesajin cocugun alisik oldugu nine, dede, anne, baba ve kardesler uzerinden verilmis oldugu kitaplari tercih edin."
Semerkant Yayinlari'ndan Sevde Sevan Usak kitabi kitapcida secmenin yetmedigi, anne babanin kitabi mutlaka cocukla birlikte okumasi ve hatta cocukla okumadan once bir defa kendi baslarina okuyup degerlendirmis olmasi gerekliligine dikkat cekiyor. Taha ve Ali Burak gibi cocuklarin en buyuk sansi ayni hikâyeyi bikmadan ve her defasinda ilk kez okuyormus heyecaniyla okuyacak bir buyugun her zaman bulunmus olmasi. Sansli cocuklardan biri de muhasebeci Rahime Kahraman'in (24) kardesi Aysegul. Kardesinin yetistirilmesinde ozel bir yeri olan Rahime Hanim, kardesinin alti yasindan bu yana hoslanabilecegi kitaplari birlikte okuduklari gunleri hatirliyor. Abla Rahime Kahraman'a gore Aysegul yasi kucuk olmasina ragmen yasadigi her olaya 'hikmetle' bakmayi ogrenmis. Rahime Kahraman gunumuz cocuklarinin ancak bu yayinlarla Allah'i sevip Peygamber Efendimiz'i (sallallâhu aleyhi ve sellem) tanimak isteyecegini belirtirken Aysegul'un de son donemlerde eksikligini hissettigi bir konuya deginiyor: "Cocuk yayinlari adina cok iyi seyler yapiliyor fakat ergenlik donemindeki cocuklara yol gosterecek kaynaklar henuz yok. Bu donemde cocuklarin kafasi cok karisiyor. Aysegul'e tesetturu, dini acidan kiz-erkek iliskilerini, ergenlik donemiyle birlikte sorumluluklarini tatli tatli anlatacak, kafasindaki sorulara cevap bulmasini saglayacak eserler yok."
Osman Kaplan eksikligin cift yonlu oldugunu belirterek kitabin Turk insaninin ihtiyac siralamasinda yirminci sirada yer aldigini soyluyor. Dolayisiyla oncelik siralamasi bu kadar arkada olan kitap ve diger dinî yayinlar aile butcesinden de fazlaca pay alamiyor, yayinevleri fiyatlari mumkun oldugunca asagi cekse de maliyetler belli bir seviyenin altina inemiyor. Rahime Kahraman ailelerin cocugunun gelecegini dusunup onceliklerini degistirmesi gerektigi kanaatinde. Ayrica cogu anne-babayi ilgilendiren bir ayrintiyi da ekliyor: "Cocuklara surekli kiyafet aliyoruz. Oysa kitaba yatirim yapmak daha dogru. Aldiginiz corap seneye kucuk gelecek ama kitaplar cocugun bir omrunu sekillendirecek."
Cok gecmeden hatta bu aksam caninizdan cok sevdiginiz cocugunuzu dizinize oturtup bir iki hikâye okumanin kime ne zarari olabilir ki? Unutmayin ki cocuk kucucuk bir dunya ve yasadigi buyuk dunyayi 'sahibiyle' tanimak istiyor... Anne-babaya ise bir yol haritasi vermek kaliyor. Sahi, cocuklar bizim her seyimiz degil mi?
HAZRETI LOKMAN'IN COCUGUNA OGUTLERI
Evladim! Sakin Allah'a es, ortak uydurma! Cunku sirk pek buyuk bir zulumdur. Evladim! Yapilan is, bir hardal tanesi kadar kucuk olsa, bir kayanin icinde sakli da olsa, yahut goklerin veya yerin herhangi bir noktasinda bile bulunsa, mutlaka Allah onu meydana cikarir. Allah oyle latîf, oyle habîrdir! Evladim, namazi hakkiyla ifa et, iyiligi yay, kotulugu de onlemeye calis, ve basina gelen sikintilara sabret. Cunku bunlar azim ve kararlilik gerektiren islerdendir. Kibirli davranarak insanlara yuzunu donme, yerde calimli calimli yurume! Cunku Allah kibirle kasilan, kendini begenmis, ovunup duran kimseleri asla sevmez. Yururken olculu, mûtedil yuru! Konusurken sesini ayarla, bagirarak konusma! Unutma ki seslerin en cirkini, avazi ciktiginca bagiran eseklerin sesidir. (Lokman Sûresi, 31:13-19. Ayetlerden)
COCUGUNUZU NASIL DINDEN SOGUTURSUNUZ?
Zorla dua ezberletin, ezberlemediginde cezalandirin. Yaramazlik yaptigi zaman Allah'in onu cehennemde yakacagini soyleyerek korkutun. Din adamlarini, dindar akrabalarinizi, komsularinizi cekistirin, hatalarini sayarak gozden dusurun.
http://www.aksiyon.com.tr/detay.php?id=24874
--~--~---------~--~----~------------~-------~--~----~
Namaz kılmayı öğrenmek için doğru yere geldiniz... Tüm namaz gönüllüleriyle www.namazzamani.net 'te buluşalım. Her zaman fikrinize ve desteğinize ihtiyacımız var... Bu sitedeki mailler: http://namazzamani-grubu.blogspot.com adresinde yayınlanır...
Bu mesajı Google Grupları "Namaz Zamanı" gruba üye olduğunuz için aldınız.
Daha fazla seçenek için, http://groups.google.com/group/namazzamani?hl=tr
adresinde bu grubu ziyaret edin.
-~----------~----~----~----~------~----~------~--~---
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder